بشر آزمایشگاهی چیست و کاربرد آن چیست؟

• تبخیر: به این صورت که مایعات را روی شعله با استفاده از توری و سه پایه قرار می دهیم و باعث تبخیر مایعات می شود
• انتقال مواد: یک نمونه مثال آن این است که اگر بخواهیم مایعات را به داخل بورت بریزیم بشر این کار را انجام می دهد یاانتقال مواد به سایر وسایل آزمایشگاهی توسط بشر انجام می شود
• هم زدن: بشر به دلیل داشتن ساختار ویژه خود، ظرف مناسبی می باشد برای هم زدن زیرا ظروف آزمایشگاهی دیگر مانند ارلن یا بالون به دلیل داشتن گردن نسبتا باریک برای این کار مناسب نیستند
• تبلور
• نگه داری محلول ها : این نوع بشر ها که برای نگه داری مواد استفاده می شود باید از مواد مقاوم به خورده شدن مواد مانند تفلون ساخته شده باشد. برای این که مواد داخل بشر ها آلوده به میکروب و.. نشوند یا مواد از بین نروند از شیشه ساعت به عنوان در پوش بشر استفاده می شود

ویژگی بشرهای آزمایشگاهی

• تنوع بالا در اندازه بشرها که از یک میلی لیتر تا ۱۰۰۰ میلی لیتر در جنس های شیشه ای و پلاستیکی تولید می شود
• این ابزار آزمایشگاهی دارای درجه بندی بوده که حجم مواد داخل بشر را با خط به ما نشان می دهد

ابعاد استاندارد بشرهای آزمایشگاهی

بشرهای دارای ابعاد استانداردی هستند.استاندارد معروف مورد استفاده که ابعاد این بشرها را بیان میکند استاندارد ISO3819,2015-12 میباشد.

انواع بشر آزمایشگاهی

انواع بشر آزمایشگاهی براساس جنس آنها:

بشر شیشه ای

معمولا بیشتر بشر ها از این نوع هستند. نام دیگر این بشر ها بشر مندرج نیز می باشد.این بشرها معمولا از شیشه بوروسیلیکاتی ساخته می شوند.این مدل برای برداشتن مواد مایع مورد استفاده قرار میگیرد. بشر های شیشه ای معمولا مدرج هستند و در آزمایش هایی مانند ph متری، پتانسیومتری و آزمایش هایی که در آن الکترود استفاده می‌شود مورد استفاده قرار می گیرند.

این نوع بشر ها مقاومت بالایی دارند در برابر مواد و محلول های اسیدی، بازی و محلول های نمک دار و همین طور مقاومت بالای آن ها در برابر حرارت تا دمای مشخص و همچنین مقاوت بالای آن ها به مواد شیمیایی و شوک حرارتی می باشد.

از آنجایی که ایم ظروف مقاومت حرارتی بالایی دارند می توان روی مشعل بونزن قرار داد بی آنکه شکسته شوند.

همچنین از این نوع بشر در زمان هایی که به حرارت نیاز نداشته باشد به عنوان ظرف واکنش استفاده می شود.

موارد استفاده از این نوع بشر:

علاوه بر نگهداری نمونه،مخلوط کردن و حل کردن و گرم کردن نمونه کاربرد های دیگری نیز دارد که در ادامه به آن میپردازیم.

تیتراسیون : تیتراسیون یکی از مهم ترین فرایند در علم شیمی و علوم آزمایشگاهی می باشد که این فرایند برای تعیین غلظت محلول مجهول می باشد. در واقع با استفاده از بشر و با افزودن آرام و آهسته یک محلول با غلظت معلوم که در بشر مندرج شده معین شده است می توانیم به حجم مشخصی از یک محلول با غلظت نامشخص ونامعلوم را مشخص کنیم.

مخلوط کردن: برای مخلوط محلول ها با یک دیگر و یا حرارت دادن آن ها از بشر شیشه ای استفاده می شود.

بشر پیرکس

این بشرها از جنس شیشه های بروسلیکاتی تهیه می شوند. این نوع از بشر ها در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرند که نیاز باشد به مایع حرارت داده شود. مقاوم به حرارت و همچنین مقاوم در برابر فعل و انفعالات شیمیایی با حجم های مختلف می باشد به همین سبب چنانچه نیاز باشد ازآن ها د ر کوره های آزمایشگاهی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در صورتی که لازم باشد دو مایع در کوره یا روی شعله و یا روی هیتر حرارت ببیند، از شیشه های پیرکس یا بوروسیلیکاتی استفاده می شود. چرا که این شیشه ها در برابر خوردگی مقاوم هستند.

بشر پلاستیکی

بشر پلاستیکی مانند بشر های شیشه ای برای جا به جایی و برداشتن مواد مورد استفاده قرار می گیرند. هر چقدر بشر باریک تر باشد، خطا نیز کمتر می شود.شکل ظاهری بشر پلاستیکی یک استوانه با کفه ی تخت می باشد که برروی بدنه آن درجه بندی شده است.

جنس این بشرها از بروسلیکات ۳٫۳ می باشد.بشر های پلاستیکی براساس جنس آنهابه دو دسته تقسیم بندی می شوند:

پروپیسلین: این نوع بشر تحمل دمایی مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند.

PTEF:در واقع PTEFیکی از مهم ترین اعضای خانواده فلوروگلیمرها می باشد که به عنوان تفلون نیز معرف است. دارای پایداری شیمیایی و محدوده وسیع دمایی تا ۲۹۰ درجه سانتی گراد است.این بشر ویژگی های منحصر بفردی دارد از جمله آنها می توان به مقاومت شیمیایی و الکتریکی فوق العاده بالای آن اشاره کرد.

از مزیت این بشر نسبت به بشر های شیشه ای می توان به ارازان بودن و نشکن بودن آن اشاره کرد.

بشر پلاستیکی دسته دار:

این نوع بشر مانند بشر شیشه ای برای برداشتن مایعات و ریختن آن ها به درون ظرف مورد استفاده قرار می گیرد برای این کار هر چقدر بشر باریک تر باشد خطا کم تر می شود.

بشر های فلزی

این ظروف استیل از مقاومت مکانیکی،حرارتیفوق العاده بالایی برخوردار هستند.می توان به صورت مستقیم روی شعله قرار داد.به طور کلی بشرهای فلزی شامل دو دسته می شوند:

فولاد ضد زنگ: در این نوع بشر ها پایداری شیمیایی و مقاومت دمایی بالا است. به همین دلیل عموما از این بشر ها استفاده می شود.تمیز کردن این بشر ها راحت می باشد.به دلیل مورد استفاده بودن عموما از این بشر ها استفاده می شود.بشر استیل به صورت یکپارچه و بدون درز بوده و برای انتقال مواد امن است.مدل دیگری از این بشر می باشد که دارای دسته می باشد که برای انتقال مود راحت می باشد.

آلومینیوم: این بشر ها با توجه به محلولی که در آن ریخته می شود انتخاب می شوند.

ارلن نیز یکی از وسایل پرکاربرد آزمایشگاهی است، ولی تفاوت های زیادی با آن دارد. ارلن هم مانند بشر به عنوان ابزار چند گانه در آزمایشگاه ها شناخته شده اند که بسته به شباهتی که دارند گاهی از مواقع با بشر اشتباه گرفته می شود یکی از تفاوت هایی که دارد در این است که بشر دارای حجم مخصوص می باشند به عبارتی می توانند دمای جوش خود را کنترل کنند در حالی که ارلن به تنهایی فقط قابلیت نگه داری ماده یا ترکیب ماده را به همراه دارند.

مهم ترین تفاوت دهانه باریک تر آن است که باعث می شود در هنگام حرارت دادن، بخار کمتری از آن خارج شود. همچنین می توان در ارلن را با وسیله ای مسدود نمود، ولی بشر این امکان را ندارد و برخی از محلول ها اگر طولانی مدت در بشر نگهداری شوند، به دلیل دهانه گشاد، تبخیر می شوند. تفاوت دیگر بشر با ارلن در دیواره های آن می باشد به این صورت که دیواره های بشر عمود می باشد اما دیواره های ارلن به صورت مایل می باشد و به صورت مخروط می باشد و بشر بیشتر در آزمایشگاه های شیمی به کار می رود.

تفاوت بشر با استوانه مدرج چیست؟

• بشر برای هم زدن مخلوطکردن و حرارت دادن مایعات به کار می رود اما استوانه مدرج به دلیل کمبود قطر برای هم زدن مناسب نیست.
• برای تعیین حجم مایعات از استوانه مدرج استفاده می شود.

درجه بندی و دقت بشر

بشر دارای درجه بندی است که میتوان بامشاهده خطی که روبروی سطح زیرین مایع می باشد حجم محتویات را اندازه گیری کرد.بیشتر بشرهای شیشه ای و پیرکس مدرج بوده و مقدار مایع درون آنها بر حسب میلی لیتر می باشد.

یک بشر ۲۵۰ میلی لیتری دارای درجه بندی با حجم ۵۰،۱۰۰،۱۵۰،۲۰۰،۲۵۰ میلی لیتر است و به دلیل آنکه دهانه این بشر گشاد است دقت اندازه گیری آن کم است.هرچه وسیله ای که برای اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد باریک تر باشد نسبت درصد خطا کمتر می باشد.در نتیجه دقت اندازه گیری با  بشر بسیار کمتر از استوانه مدرج یا پی پت است و در بیشتر موارد خطای ۵ تا ۱۰ درصد برای این ظرف وجود دارد.

طرز کار با بشر آزمایشگاهی

قبل از هر چیزی باید بشر را به خوبی شست و شو و استریل می کنیم که روش شست و شو بستگی به کاری که انجام می شود دارد. استریل کردن فرایندی است که میکروارگانیسم ها و عوامل انتقال دهنده آن ها از جمله قارچ ها، باکتری ها، ویروس ها و…را از سطح بشر آزمایشگاهی از بین می برد. فرایند استریل کردن بسته به جنس بشر نیاز مند استریلیزاسیون شامل فوور، اتوکلاو، رادیو اکتیو و فیلتراسیون می شود. هدف ما از این کار جلوگیری از انتقال عفونت می باشد.

پس از آن که بشر شستشو و استریل شد باید آن را به خوبی خشک کنیم و بیرون بشر را با یک دستمال به آرامی خشک کنیم و داخل بشر را با حرارت خشک کنیم. البته برای خشک کردن با حرارت نباید از حرارت مستقیم استفاده کرد باید از سه پایه و توری مخصوص استفاده کنیم و علت این کار شکستن بشر است. پس از سرد شدن بشر را در جای مخصوص می گذاریم تا از آلودگی های محیط دور باشد و قابل استفاده باشد.

کلاس بندی شیشه آلات آزمایشگاهی براساس میزان دقت اندازه گیری

شیشه آلات آزمایشگاهی از لحظ دقت درجه بندی به ۲ کلاس Aو B تقسیم میشودند که در ادامه این ۲ کلاس را تشریح میکنیم.

کلاس A:

این ظروف از میزان خطای اندازه گیری کمتری برخودار هستند.این ظروف اغلب دارای گواهی تایید از شرکت سازنده بوده که براساس مقرارت مربوط به استانداردی های معتبری مانند ASTM یا Din یا ISO  می باشند.

از آنجایی که ظروف شیشه ای کلاس A اغلب از شیشه بروسلیکات ساخته می شوند، میزان مقاومت آنها نسبت به دما ومواد شیمیایی نیز بیشتر است.

کلاس B

شیشه آلات آزمایشگاهی کلاس B اغلب از جنس شیشه سودا لایم ساخته می شوند و تلورانس یا میزان خطای آن ها حدودا ۲ برابر ظروف شازمایشگاهی کلاس A است.

شیشه آلات آزمایشگاهی به علت استفاده مداوم، خوردگی در اثر تماس با مواد شیمیایی مختلف و… نیاز به کالیبراسیون دوره ای خواهند داشت.به این معنی که لازم است دقت اندازه گیری ظروف در فواصل زمانی معین شده توسط استانداردبین المللی بررسی شود و میزان خطای اندازه گیری آن ها مجددا ارزیابی گردد.

ظروف شیشه ای کلاس A علاوه بر مزایایی همچون مقاومت و اندازه گیری بالا از کالیبراسیون دوره ای طولانی تری نیز برخوردار هستند.همچنین استاندارد های بین المللی توشیه می کند که ظروف شیشه ای کلاس A هر ۱۰ سال یک بار و ظروف شیشه ای کلاس B  هر ۵ سال یکبار کالیبره شوند.

کلاس AS

این سری از ظرو از نظر دقت معادل شیشه کلاس A می باشند.تفاوت آن ها در این است که برای خروج سریع تر مایع در بورت و پیپت طراحی شده اند و به عبارت دیگر زمان تحویل آنها کمتر است.زمان تحویل حداقل زمانی است که برای خالی کردن یک ظرف از مایع در نظر گرفته می شود به دو عامل کشش سطحی بین مولکول های مایع و شیشه وابسته است.این عدد بر حسب ثانیه بر روی شیشه آلات درج شده است.

[contact-us]

پاسخ به متداول ترین سوال ها

[wp-faq-schema accordion=1]